Çocuklarda Robotik Cerrahide Kullanılan Enstrumanlar

Çocuklar için günümüzde kullanımda olan daVinci robotik sisteminde kullanılabilecek değişik boyutlarda çok çeşitli enstrümanlar bulunmaktadır. Bu enstrumanların her geçen gün daha gelişmiş, kullanımı daha kolay ve daha küçük boyutta olanları yapılmaktadır. Bu sayede çocuk hastalarda robotun kullanımı daha da kolaylaşmakta ve daha uygulanabilir olmaktadır.

Robotik enstrumanlar insandaki el bileğinin hareketini taklit edebilen değişik aletleri içermektedir. Çocuklarda kullanılan 5 mm’lik enstümanların çeşitliliği erişkinlerde kullanılan 8 mm’lik aletlere göre daha azdır. Beş mm’lik aletlerde, cerrahın hareketlerini enstrümanlara aktarmak ve tam açılanma sağlayabilmek için vücut içinde daha uzun bir mesafeye ihtiyaç duyulur. Bu da zaten çocuklarda kısıtlı olan alan nedeniyle operasyonu daha da zorlaştırmaktadır. Çocuklarda robotik cerrahide kullanılan 5 mm’lik aletler; iğne tutucu (needle driver), makaslar, kavrayıcılar (grasper), monopolar koter enstrumanları ve ultrasonik enerji enstrümanıdır. Ancak bu aletlerin hepsi her vakada kullanılmamaktadır. Pediatrik ürolojik girişimlerde genelde kavrayıcı, makas ve iğne tutucu yeterli olmaktadır. 

Teknik olarak robot ile sütür atmak laparoskopiye göre daha kolaydır. Daha geniş hareket kabiliyeti ve sütür atmak için daha kolay pozisyon alma gibi özellikleri vücut içinde dikiş atmayı kolaylaşmaktadır. 

İğne tutuculardan 5 mm’lik olanların tek tipi vardır (resim 1). Ameliyat esnasında kavrayıcı ile ipi tutmak ipe zarar verebilir. Bu nedenle ameliyat ipini mümkün olduğunca iğne tutucu ile tutmak gerekir.  

Resim 1: İğne tutucu

Beş mm’lik makaslar piyasaya hem yuvarlak uçlu (round tip) hem de kavisli (curved) olarak sunulmuştur (resim 2). Kavisli makaslar sıklıkla dokuları ayırma (diseksiyon) ve kesme için kullanılırlar. Yuvarlak uçlu makaslar üreterin spatulasyonu gibi durumlar için kullanılmaktadır. 

Resim 2: Farklı tipte robotik makaslar 

Sıklıkla kullanılan 5 mm’lik kavrayıcılar (grasper); Maryland disektörü, DeBakey forsepsi ve Schertel kavrayısıcıdır (resim 3). Schertel kavrayıcısının ağzı daha keskindir. 

Resim 3: Farklı tipte robotik forsepsler

Monopolar koter enstrumanların ucu çengel şeklinde veya ucu spatula şeklinde olan çeşitleri bulunmaktadır (resim 4)

Resim 4: Monopolar koter enstrumanları 

Harmonik kavisli makas; bu enstrumanda enerji aletin ağızları arasına sınırlandırıldığından çevre dokulara verilen koter hasarı minimaldir (resim 5)

Resim 5: Ultrasonik enerji enstrumanı